संपूर्ण भारतभर दुधाला नेहमीच प्रचंड मागणी असते. लोकसंख्येच्या वाढीमुळे भारतात दुधाचा वापर जास्त प्रमाणात वाढला आहे.काही उत्साही तरुण डेअरी फार्म व्यवसायात उत्सुकतेने रस घेत आहेत. अनेकांना हा व्यवसाय सुरू करायचा आहे.
डेअरी फार्मिंग व्यवसाय Dairy farming business idea हा आजकाल एक फायदेशीर व्यवसाय आहे. हा एक इको-फ्रेंडली व्यवसाय आहे आणि तो सर्व ऋतूंमध्ये सुरू केला जाऊ शकतो.तुम्ही दुग्ध व्यवसाय जास्त काही काळजी न करता हा व्यवसाय सहजपणे सेट करू शकता.
डेअरी फार्मिंग व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी, तुमच्याकडे योग्य दुग्ध व्यवसाय योजना dairy farming business plan असणे आवश्यक आहे. तुम्हाला तुमचा वेळ आणि तुमच्या दुग्ध व्यवसायासाठी चांगले प्रयत्न करावे लागतील. तुम्हाला तुमची dairy farm business डेअरी फार्म व्यावसायिक स्तरावर सुरू करणे आवश्यक नाही. तुम्ही तुमचा प्रवास छोट्या प्रमाणावर सुरू करू शकता आणि व्यवसायाच्या प्रगतीसह तुम्ही तो मोठ्या प्रमाणावर विकसित करू शकता.
डेअरी फार्मिंग व्यवसाय योजनेचे घटक Components of dairy farming business
दुग्ध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी काही घटकांची आवश्यकता आहे ,ते घटक खालील प्रमाणे:
१.जमीन Land: land required for farming business
दुग्ध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी शेत जमीन असणे खूप महत्त्वाचे आहे. कारण या शेत जमिनीतून गाईंसाठी किंवा म्हशींसाठी खायला चारा उपलब्ध करता येतो.जर शेतजमीन नसेल आणि चारा विकत घ्यावा लागत असेल तर या व्यवसायातून मिळणारा नफा थोडासा कमी मिळेल त्यामुळेच स्वतःची शेतजमीन असणे महत्त्वाचे आहे.
२.शेड Shed: for farming business ideas
गाईंचे ऊन ,वारा ,पाऊस यांपासून संरक्षण होण्यासाठी गाईंना निवारा असणे खूप महत्त्वाचे आहे म्हणूनच तुम्हाला यासाठी एक शेड बांधावे लागेल जिथे गाईंना पाणी पिण्याची व्यवस्था देखील करता येईल.
शेडचे क्षेत्रफळ किती असावे हे तुम्हाला किती गाई शेड मध्ये बसवायच्या आहे यावर अवलंबून असेल.
गायींचे खाद्य गाईंना खायला देण्यासाठी गव्हानिंची आवश्यकता असेल ज्यामध्ये गाईंना दोन्ही बाजूंनी चारा दिला जाऊ शकतो. गाईंचे मलमुत्राचा योग्य त्या ठिकाणी निचरा करावा. स्वच्छता राखण्यासाठी, शेड दररोज स्वच्छ करणे आवश्यक आहे. शेड बांधताना काळजी घेणे आवश्यक आहे. शेडच्या आजूबाजूला कोणत्याही प्रकारचे पाणी थांबू नये म्हणून शेड उंच केले पाहिजे.
३.जातीची निवड आणि लसीकरण:
Selection and vaccination of breed
अधिक दूध निर्माण करण्यासाठी, योग्य गायींची निवड करणे आवश्यक आहे. अधिक दूध देणारी आणि दुग्धव्यवसाय व्यवसायाला गती देऊ शकेल अशा जातीची निवड करणे महत्त्वाचे आहे. गीर, लाल सिंधी, ओंगोले, साहिवाल आणि इतर प्रसिद्ध दूध देणाऱ्या गायी आहेत. शिवाय, रोग नियंत्रणात आणण्यासाठी आणि गायींचे आरोग्य जपण्यासाठी, त्यांच्यासाठी लसीकरणाचे काटेकोर वेळापत्रक असणे आवश्यक आहे. पशुवैद्यकीय डॉक्टरांची नियुक्ती करणे हे एक उत्तम पाऊल असेल कारण ते नियमित तपासणी तसेच गायींसाठी योग्य औषधोपचार देत जातील.
४.पाणी आणि चारा:Water and Fodder
हे दोन्ही घटक पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध असले पाहिजेत; पाणी हिरव्या चाऱ्याच्या वाढीस प्रोत्साहन देते आणि जनावरांच्या योग्य पोषणात चारा महत्त्वाची भूमिका बजावते.
गायीचे दैनंदिन दूध उत्पादन चाऱ्याच्या प्रकारावर तसेच उपलब्ध चाऱ्याच्या पौष्टिकतेवर आधारित असते. जास्त उत्पादन देणाऱ्या गायींना 2.5 लिटर दुधाचे उत्पादन मिळविण्यासाठी 1 किलो सांद्रता Concentrate आणि minerals खनिज मिश्रण मिळणे आवश्यक आहे. समजा, जर एखादी गाय नियमितपणे 15 लिटर दूध देत असेल, तर त्या गायीला मिनरलच्या मिश्रणासह सुमारे 6 किलो सांद्रता द्यावी लागेल. दुग्धशाळा चारा व्यवस्थापन पद्धतींतर्गत तीन प्रकारचा चारा गायींना दिला जाऊ शकतो.
चाऱ्याचे तीन प्रकार खालीलप्रमाने –
१.हिरवा चारा-
प्रथिने पूरक असलेली सर्व शेंगा पिके हिरवा चारा कुटुंबातील आहेत. उदाहरणार्थ, कोणतेही हरभरा पीक, मसूर, कॉर्न/मका, तसेच संकरित गवत आणि बरेच काही.
पौष्टिक हिरव्या चाऱ्याच्या मदतीने दूध उत्पादन वाढीस नक्कीच मदत होते.
२.सुका चारा- यात गव्हाचा कोंडा, कुट्टी (तांदूळ/भाताचा पेंढा) आणि ज्वारी किंवा बाजरीचा चारा (कणीस तोडल्यानंतर राहिलेले ताठ) यांचा समावेश होतो.
३. कॉन्सन्ट्रेट आणि मिनरल यांचे मिश्रण-
खनिजांच्या कमतरतेमुळे गायींना त्रास सहन करावा लागणार नाही म्हणून दररोज कॉन्सन्ट्रेट आहार आणि खनिज मिश्रण देणे आवश्यक आहे. पुरेशा दूध उत्पादनासाठी तिन्ही प्रकार योग्य प्रमाणात असले पाहिजेत. गाईंना पेंड किंवा खाद्य खायला देऊ शकतो.
पाणीपुरवठा –
शेड मध्ये पिण्याच्या आणि साफसफाईच्या उद्देशाने स्वच्छ पाणी पुरवठा ही प्रमुख गरजांपैकी एक आहे. टाक्यांच्या सहाय्याने पाणीपुरवठा व्यवस्थित रित्या केला जाऊ शकतो.
५.कामगार Labor:
जर तुम्ही दूध व्यवसाय पूर्णपणे घरी हाताळणार नसाल तर तुम्हाला काही कामगार ठेवणे आवश्यक राहील. कामगार असे असले पाहिजे की त्यांना शेती विषयी ज्ञान त्याच बरोबर दुग्धव्यवसाय बद्दल ज्ञान असणे आवश्यक राहील. जर काही लोक नोकरी करत असतील आणि तरीदेखील त्यांना दुग्ध व्यवसाय सुरू करायचा असेल तर ते दुग्ध व्यवसाय बघण्यासाठी कामगार नक्कीच ठेऊ शकतात.
वरील दिलेल्या सर्व माहितीचा उपयोग तुम्हाला दूध व्यवसायासाठी नक्कीच होईल.
Add a Comment